Esta tradução tomou como base a tradução disponível no livro The Teachings of the Odd-Eyed One: A Study and Translation of the Virupaksapancasika, with the Commentary of Vidyacakravartin . Em vários aspectos a tradução que eu estou disponibilizando aqui difere da apresentada no livro. Provavelmente, pela falta de experiência minha em traduções do sânscrito. A minha principal intenção é apontar o significado das palavras que compõem o verso e o Bhashya e em alguns casos apontar aspectos gramaticais.
प्रत्यवमर्शात्मासौ चितिः स्वरसवाहिनी परा वाग् या । आद्यन्तप्रत्याहृतवर्णगणा सत्यहन्ता सा ॥९॥
pratyavamarśātmāsau citiḥ svarasavāhinī parā vāg yā । ādyantapratyāhṛtavarṇagaṇā satyahantā sā ॥9॥
Essa (असौ) consciência [चितिः] [é] [a] natureza (आत्मा) da deliberação sobre si (प्रत्यवमर्श), [é] a fala [वाक्] suprema [परा], fluindo [वाहिनी] em sua própria essência (स्वरस), que (या) [está] contida (प्रत्याहृत) no grupo (गणा) de fonemas (वर्ण) do primeiro ao último. Esta (सा) [é] em realidade (सति) a subjetividade/eu-dade (अहन्ता).
Detalhes da tradução do verso
प्रत्यवमर्शात्मासौ = ( प्रत्यवमर्श आत्मा TP6) असौ
प्रत्यवमर्श = reflexão; contemplação, deliberação
आत्मा = ātmā: m1s: ātman = essence, nature, character
असौ = asau: f1s: adas = aquela, essa
चितिः = citis: f1s: citi = consciência, mente, intelecto
स्वरसवाहिनी = ( स्वरस वाहिनी TP7) = fluindo em sua própria essência
स्वरस = essência própria
वाहिनी = vāhinī: f1s: vāhin = fluxo, fluindo
परा = parA = suprema
वाग् = वाक् => fala
या = pronome relativo feminino nominativo singular = que, quem
आद्यन्तप्रत्याहृतवर्णगणा = आद्यन्त प्रत्याहृत वर्ण गणा
आद्यन्त = primeiro e último
प्रत्याहृत = contido
वर्ण = letra, fonema
गणा = f1s: gaṇa = grupo
सत्यहन्ता = सति अहन्ता =
सति = sati: m7s: sat = em realidade, na verdade
अहन्ता = f1s = estado de ser eu, eu-dade, subjetividade
सा = pron. demonstrativo f1s = esta
Bhashya
प्रत्यवमर्शात्मा विमर्शस्वभावा । असौ सर्वस्यैव स्वानुभवसिद्वत्वाद् असावित्यध्यक्षतया निर्देष्टुमुचिता । चितिः विगलितचेत्योपरागा चेतनस्य स्वरूपेणावस्थितिः । स्वरसवाहिनी निरोधकाभावादनिशं स्फुरद्रूपा । सा विमर्शमयत्वाद् वाक् । तत्रापि स्वरूपज्योतिष्ट्वेनैव प्रकाशनात् स्वरूपव्यतिरिक्तपस्यन्त्यादिरूपा नेयम् , अपि तु परैव, यदागमः – स्वरूपज्योतिरेवान्तः सूक्ष्मा वागनपायिनी इति । शुद्धवाग्रूपत्वाद् येयं वर्णात्मिका , सा प्रत्याहारयुक्त्या गृहीताभ्यामकारहकाराब्यामहन्तेति निरुच्यते , न पुनरहामिति प्रतियमानतयैवेयमहन्ता
Essa (असौ) [é] [a] natureza (आत्मा) da deliberação sobre si (प्रत्यवमर्श) significa [que tem] a natureza da deliberação. Essa (असौ) [significa] [a] agradável definição pelo perceptível devido a ter realizado o entendimento de si própria e portanto de tudo. Consciência (चितिः) significa dissolvida, [o] desejo de fazer brilhar e estabelecida pela própria natureza da consciência. A afirmação “ fluindo [वाहिनी] em sua própria essência (स्वरस)” significa [a] forma da existência do obstrutor [que] vibra incessantemente. Esta (सा) significa [a] fala [é] constituída por introspecção.
Portanto, também nesse caso, pelo estado de ser a dispersão do brilho da própria natureza a partir do iluminante, [ela é a] primeira aparência [para os] que enxergam além da própria natureza. E, também, não [é] esta então suprema quando se afastando – [a] luz da própria forma portanto [é o] fim sutil inseparável da fala.
Esta que devido à fala pura [é] composta de fonemas, ela pela união na dissolução é terminada por ha [e] entendida por A [e] HA, não é expressa, nem [é] novamente “Eu”. Então esta subjetividade [é] pacificada por restaurar(-se)
Detalhes da tradução
प्रत्यवमर्शात्मा विमर्शस्वभावा ।
प्रत्यवमर्शात्मा significa a natureza da deliberação
प्रत्यवमर्शात्मा is विमर्शस्वभावा =
विमर्शस्वभावा = विमर्श स्वभावा TP6 = [a] natureza da deliberação
विमर्श = reflexão, consideração, deliberação
स्वभावा = f1s = natureza, condição própria, estado de ser
असौ सर्वस्यैव स्वानुभवसिद्वत्वाद् असावित्यध्यक्षतया निर्देष्टुमुचिता ।
असौ = सर्वस्यैव स्वानुभवसिद्वत्वाद् असावित्यध्यक्षतया निर्देष्टुमुचिता = essa [significa] devido a ter realizado o entendimento de si própria e portanto de tudo, [a] agradável definição pelo perceptível.
सर्वस्यैव = सर्वस्य एव = portanto de todos/tudo
स्वानुभवसिद्वत्वाद् => ( ( स्व अनुभव ) सिद्वत्वात् TP6) = devido a ter realizado a percepção de si
स्व = próprio
अनुभव = percepção, entendimento
सिद्धत्वात् = n5s = devido a ter alcançado/realizado
असावित्यध्यक्षतया = असावित् अध्यक्षतया
असाविति = असौ इति =
असौ = f1s: adas = essa
इति = “”
अध्यक्षतया = f3s ppp: pelo perceptível
निर्देष्टुमुचिता = निर्देष्टुम् उचिता = [a] agradável definição
निर्देष्टुम् = infinitivo de निर्देष् = definir, guiar
उचिता = ucitā: f1s ppp : ucita = prazeroso, agradável
चितिः विगलितचेत्योपरागा चेतनस्य स्वरूपेणावस्थितिः ।
चितिः significa विगलितचेत्योपरागा चेतनस्य स्वरूपेणावस्थितिः = dissolvida, [o] desejo de fazer brilhar e estabelecida pela própria natureza da consciência
विगलितचेत्योपरागा = विगलित च इति ओप रागा
विगलित च इति ओपरागा =
विगलित = esvaziado, secado, dissolvido
च = e
इति = “”
ओप = fazer brilhar, polir
रागा = f1s = paixão, desejo
चेतनस्य => 6s = da consciência
स्वरूपेणावस्थितिः = स्वरूपेण अवस्थितिः = estabelecida pela própria natureza
स्वरूपेण = pela própria natureza
अवस्थितिः = f1s: avasthiti = situada, estabelecida
स्वरसवाहिनी निरोधकाभावादनिशं स्फुरद्रूपा ।
स्वरसवाहिनी significa निरोधकाभावादनिशं स्फुरद्रूपा = [a] forma da existência do obstrutor [que] vibra incessantemente
निरोधकाभावादनिशं स्फुरद्रूपा = निरोधक अभावत् अनिशम् = incessantemente desde a existência do impedidor
निरोधका = 6s = obstrutor, confinador, impedidor
भावात् = 5s = do ser, da existência
अनिशम् = indec. = incesantemente, continuamente
स्फुरद्रूपा = स्फुरत् रूपा = [a] forma [que] vibra
स्फुरत् = que treme, tremendo, que vibra
रूपा = f1s = forma
सा विमर्शमयत्वाद् वाक् ।
सा significa विमर्शमयत्वाद् वाक् = [a] fala [é] constituída por introspecção
विमर्शमयत्वाद् वाक् = (विमर्शम् अयत्वात् TP6) वाक् =
विमर्शम् = m2s = reflexão, introspecção
अयत्वात् = 5s desde ser constituída
वाक् = fala
तत्रापि स्वरूपज्योतिष्ट्वेनैव प्रकाशनात् स्वरूपव्यतिरिक्तपस्यन्त्यादिरूपा नेयम् , अपि तु परैव, यदागमः – स्वरूपज्योतिरेवान्तः सूक्ष्मा वागनपायिनी इति ।
Portanto, também nesse caso, pelo estado de ser a dispersão do brilho da própria natureza a partir do iluminante, [ela é a] primeira aparência [para os] que enxergam além da própria natureza. E, também, não [é] esta então suprema quando se afastando – [a] luz da própria forma portanto [é o] fim sutil inseparável da fala.
तत्रापि = तत्र अपि =
तत्र = lá, nesse caso
अपि = também
स्वरूपज्योतिष्ट्वेनैव = ( स्वरूप ज्योतिष्ट्वेन 3s, TP6) एव = portanto pelo estado de ser a dispersão do brilho da própria natureza
स्वरूप = própria natureza
ज्योतिष्ट्वेन = 3s = pelo estado de ser a dispersão do brilho
एव = portanto
प्रकाशनात् = n5s = desde o iluminante
स्वरूपव्यतिरिक्तपश्यन्त्यादिरूपा = स्वरूप व्यतिरिक्त पश्यन्ति आदिरूपा = primeira aparência [para os] que enxergam além da própria natureza
स्वरूप = própria natureza
व्यतिरिक्त = indo além, excessivo, imoderado
पश्यन्ति = n1/2p = que veem/enxergam
आदिरूपा = f1s = primeira aparência
नेयम् = न इयम् =
न = não
इयम् = f1s इदम् = esta
अपि => também
तु => e, mas
परैव => परा एव =
परा = suprema
एव = portanto, então
यदागमः = यदा गमः =
यदा = quando, sempre que
गमः = se afastando
स्वरूपज्योतिरेवान्तः = स्वरूप ज्योतिः एव अन्तः = [a] luz da própria forma portanto é o fim
स्वरूप = própria forma
ज्योतिः = m1s = luz
एव = portanto, então
अन्तः = m1s = fim, limite
सूक्ष्मा = f1s = sutil
वागनपायिनी = (वाग् अनपायिनी TP6) = inseparável da fala
वाग् = fala
अनपायिनी = inseparável
इति = “”
शुद्धवाग्रूपत्वाद् येयं वर्णात्मिका , सा प्रत्याहारयुक्त्या गृहीताभ्यामकारहकाराब्यामहन्तेति निरुच्यते , न पुनरहामिति प्रतियमानतयैवेयमहन्ता
Esta que devido à fala pura [é] composta de fonemas, ela pela união na dissolução é terminada por ha [e] entendida por A [e] HA, não é expressa, nem [é] novamente “Eu”. Então esta subjetividade [é] pacificada por restaurar(-se)
शुद्धवाग्रूपत्वाद् = शुद्ध वाग् रूपत्वात्
येयं = येयम् = या इयम् =
या = pron. relativo que
इयम् = f1s इदम् = esta
वर्णात्मिका =वर्ण आत्मिका
वर्ण = letra, fonema
आत्मिका = f1s = composta de fonemas
सा = essa, a, aquela
प्रत्याहारयुक्त्या =प्रत्याहार युक्त्या = pela união com/da dissolução
प्रत्याहार = m = reabsorção, dissolução
युक्त्या = f3s: yukti = união, junção conexão
गृहीताभ्यामकारहकाराभ्यामहन्तेति = गृहीताभ्याम् ( अकार हकाराभ्याम् DVD) अहन्त इति = é terminada por ha [e] entendida por A [e] HA
गृहीताभ्याम् = ppp 3d = pelas as duas recebidas, aceitas, obtidas, entendidas
अकार हकाराभ्याम् = por/com A [e] HA
अहन्त = terminando com HA
इति = “”
निरुच्यते = não expressa
न = não
पुनरहामिति = पुनः अहाम् इति
प्रतियमानतयैवेयमहन्ता = प्रतियम् आनत एव इयम् अहन्ता = então esta subjetividade [é] pacificada por restaurar(-se)
प्रतियम् = restaurar, retornar, é equivalente
आनत = obediente, pacificada
एव = portanto, então
इयम् = f1s इदम् = esta
अहन्ता = f1s = subjetividade, eu-dade
